Wil je beter communiceren, zakelijk of privé? Dan is bewustwording de eerste stap. Communicatie verbeteren draait niet alleen om wat je zegt, maar vooral om hoe je luistert, reageert en afstemt op de ander.
Zowel voor gesprekken op de werkvloer als gesprekken thuis of online geldt dat sterke communicatie begint bij een aantal universele principes.
Hoe kun je jouw communicatie verbeteren?
- Luister actief geef volle aandacht, zonder direct te reageren
- Stel vragen zo laat je zien dat je echt betrokken bent
- Wees duidelijk vermijd vage taal en zorg voor structuur
- Geef en ontvang feedback op een open, constructieve manier
- Pas je stijl aan houd rekening met de ander en de situatie
Wil je werken aan persoonlijke communicatie? Of juist betere kunnen voeren gesprekken in een team? Met gerichte oefening en reflectie maak je snel verschil. In de rest van dit artikel ontdek je hoe communicatie verbeteren op de werkvloer eruitziet en welke aanpakken daarbij effectief zijn.
Communicatie verbeteren op de werkvloer
Goede communicatie is de ruggengraat van elke organisatie. Wanneer collega’s elkaar goed begrijpen, leidt dat tot betere samenwerking, minder fouten en meer werkplezier. Toch blijkt uit onderzoek van TNO dat meer dan een kwart van alle medewerkers in 2022 een conflict met elkaar hebben gehad door stress en frustraties op de werkvloer.
Het maakt niet uit of het gaat om misverstanden tussen afdelingen of vage instructies in dagelijkse taken, communicatieproblemen hebben altijd een directe invloed op productiviteit en sfeer. Daarom investeren steeds meer organisaties in het verbeteren van communicatievaardigheden via gerichte leerinterventies.
Met ons leerplatform bieden we bij MyCademy concrete mogelijkheden om soft skills communicatie op de werkvloer duurzaam te verbeteren.
Wat veroorzaakt slechte communicatie binnen teams?
Slechte communicatie ontstaat zelden door onwil. In de praktijk spelen vooral onduidelijke verwachtingen, aannames en gebrekkige luistervaardigheden een rol. Teams die onder druk staan, missen vaak de tijd of vaardigheden om goed naar elkaar te luisteren of constructieve feedback te geven.
Ook cultuur speelt een rol. In organisaties waar weinig ruimte is voor open gesprekken, groeit de kans op misverstanden. Onuitgesproken irritaties, inefficiënte overleggen en onduidelijke e-mails zijn vaak symptomen van een dieperliggend communicatieprobleem.
Door communicatie te verbeteren in een team, kunnen deze patronen doorbroken worden. Dit vraagt om gerichte aandacht en om het ontwikkelen van relevante soft skills zoals feedback geven en gespreksvaardigheid.
Interne communicatie verbeteren
Interne communicatie verbeteren begint bij het herkennen van waar het misgaat. Enkele signalen zijn terugkerende vergaderingen zonder duidelijk resultaat, medewerkers die elkaar vermijden of over elkaar praten, en projecten die vertraging oplopen door misverstanden.
Oorzaken liggen vaak op drie niveaus:
- Onvoldoende gedeelde informatie vanuit management
- Onduidelijke communicatiekanalen
- Gebrek aan vaardigheden om effectief samen te werken
Wil je structureel werken aan interne communicatie? Dan helpt het om te starten met een analyse of organisatiescan en vervolgens een leerpad op maat in te zetten.
Wat zijn goede communicatievaardigheden?
Goede communicatievaardigheden zijn onmisbaar voor samenwerking, leiderschap en conflictoplossing. Toch blijft het begrip vaak abstract. Door het te concretiseren met modellen en herkenbare gedragsvoorbeelden, wordt het makkelijker om te zien waar ontwikkelkansen liggen.
Onderstaande modellen geven richting:
5 belangrijke punten bij communicatie
Deze vijf principes vormen een solide basis voor elke vorm van communicatie. Ze zijn vooral bekend uit communicatietrainingen zoals LSD (luisteren, samenvatten, doorvragen).
- Luisteren: geef volledige aandacht, laat de ander uitspreken
- Samenvatten: herhaal kort wat je hebt gehoord, check of je het goed begrepen hebt
- Doorvragen: stel open vragen om diepgang en duidelijkheid te creëren
- Afstemmen op de ander: pas je toon, tempo en woordkeuze aan
- Feedback geven: geef eerlijke, concrete terugkoppeling op gedrag (niet op de persoon)
De 6 gouden regels van communicatie
Deze regels zijn bedoeld om communicatie respectvol, doelgericht en constructief te houden. Ze gelden zowel in 1-op-1-gesprekken als in teamverband.
- Wees duidelijk: zeg wat je bedoelt, vermijd vaagheid
- Wees actief: neem initiatief in contact en afstemming
- Wees concreet: gebruik voorbeelden en heldere taal
- Wees respectvol: houd rekening met de ander, ook bij kritiek
- Wees eerlijk: spreek vanuit jezelf, wees transparant
- Wees ontvankelijk: sta open voor de reactie van de ander
7 vaardigheden die bijdragen aan betere communicatie
Deze vaardigheden helpen om communicatie af te stemmen op verschillende situaties, emoties en relaties. Ze worden vaak getraind in combinatie met soft skills zoals leiderschap of samenwerken.
- Non-verbale signalen herkennen: let op lichaamstaal, mimiek en stemgebruik
- Empathie tonen: verplaats je oprecht in de ander
- Assertief communiceren: je mening geven met respect voor de ander
- Structuur aanbrengen: zorg voor een logische opbouw in je verhaal
- Vragen stellen: gebruik open, verhelderende en verdiepende vragen
- Afstemmen op context: houd rekening met doel, setting en doelgroep
- Reflecteren: evalueer achteraf wat goed ging en wat beter kon
Persoonlijke communicatie verbeteren: zo ontwikkel je jezelf
Communicatie verbeteren begint bij jezelf. Vaak zijn we ons niet bewust van hoe we overkomen of welke reacties ons gedrag oproept. Persoonlijke communicatie verbeteren vraagt daarom om reflectie én oefening.
In trainingen wordt veel gewerkt met praktijkvoorbeelden, feedbackrondes en oefeningen in gespreksvoering. Denk aan rollenspellen, luisteropdrachten of het geven van constructieve feedback. Dit helpt om gewoontes te doorbreken en effectiever te communiceren – zowel in 1-op-1-gesprekken als in groepen.
Hoe kun je communicatie in een team verbeteren?
Communicatie verbeteren in een team vraagt om gezamenlijke inzet. Het begint bij veiligheid: durven mensen zich uit te spreken, fouten toe te geven en elkaar feedback te geven?
Een praktische eerste stap is het invoeren van vaste communicatieafspraken. Denk aan: heldere agenda’s bij overleggen, afstemmomenten, of het gebruik van tools voor taakverdeling. Daarnaast is het belangrijk dat teamleden leren omgaan met verschillende communicatiestijlen.
Teamgerichte trainingen op het gebied van leiderschap, samenwerken en communicatie skills kunnen hierin het verschil maken.
Interne communicatie verbeteren met een model of leerpad
Communicatie verbeteren lukt het best als je weet waar je op moet letten. Een model kan daarbij helpen: het geeft houvast én maakt onzichtbare patronen bespreekbaar. Twee veelgebruikte modellen zijn het 3-lagenmodel en het Johari-venster – eenvoudig, maar krachtig in toepassing.
Het 3-lagenmodel kijkt naar communicatie op drie niveaus:
- Strategie: wat is het doel van onze communicatie?
- Proces: hoe is communicatie georganiseerd? (denk aan overlegstructuren, tools)
- Gedrag: wat doen mensen daadwerkelijk in gesprekken en samenwerking?
Door hier bewust op te sturen, zorg je dat processen en gedrag in lijn komen met de organisatiedoelen. Zo wordt communicatie niet iets dat ‘erbij’ komt, maar onderdeel van het dagelijks handelen.
Het Johari-venster helpt teams om beter te begrijpen wat ze van elkaar weten, niet weten of verbergen. Het is bijzonder geschikt in trainingen waarin feedback, vertrouwen of openheid centraal staan. Door ruimte te maken voor reflectie en onderlinge feedback groeit het ‘open’ vlak en daarmee het onderlinge begrip.
Combineer je zo’n model met een leerpad, dan werk je gericht en gestructureerd aan verbetering. Denk aan: starten met een 0-meting, gevolgd door trainingen op maat, tussentijdse check-ins en afsluiten met een evaluatie. Zo maak je van communicatie geen ‘project’, maar een leerproces dat echt iets verandert.
