In veel organisaties, groot of klein, vind je ze steeds meer: zelfsturende teams. Het zijn geen projectteams waarin alles vanzelf gaat of die begeleid worden door robots of de laatste Artificiële Intelligentie ontwikkelingen. Wel zijn het teams waarin leden elkaar versterken en goed werken zonder een specifieke voorzitter of leider.
We begrijpen dat er vraagtekens ontstaan bij de term “zelfsturende teams” of teams zonder vaste voorzitter. Daarom vertellen we je in het artikel hieronder alles over zelfsturende teams.
Je leest onder andere:
- Wat zelfsturende teams precies zijn met een overzichtelijk model
- Wat de voordelen én nadelen van zelfsturende teams zijn
- Hoe je de zelfsturende teams in de praktijk brengt in jouw organisatie.
Wat zijn zelfsturende teams
De meeste zelfsturende teams in bedrijven zijn groepen van medewerkers die elke dag samenwerken. In plaats van dat er 1 iemand (de voorzitter) de verantwoordelijkheid draagt over de activiteiten van de groep, draag je dat met een zelfsturend team gezamenlijk.
Daarbij zijn zelfsturende teams niet alleen verantwoordelijk voor de uitkomst van een opdracht of samenwerking, maar ook voor de inrichting van het werk, de werkomgeving, de actielijst met prioriteiten en natuurlijk ook de resultaten. Het is aan de collega’s om dit op een creatieve en slimme manier te doen, zodat tijd goed benut wordt en de eigenschappen van iedereen goed tot uiting komen.
Het is voor een zelfsturend team dus noodzakelijk om een team van medewerkers te verzamelen die genoeg initiatief tonen en verantwoordelijkheidsgevoel hebben. Om goed te meten of het team genoeg zelfsturing heeft, is daarom een model bedacht.
Het model van zelfsturende teams
Wanneer binnen de projectgroep alle teamleden de leiding nemen over hun eigen taken, verantwoordelijkheden en leerproces, kan je spreken van een zelfsturend team.
Dit houdt dus ook in dat er verantwoordelijkheid wordt genomen voor fouten, misverstanden en tussentijdse verbeterpunten. Er moet volgens het model van zelfsturende teams een goede balans zitten tussen het organisatievermogen en het samenwerkingsvermogen, en aan de andere kant tussen vakmanschap en ondernemerschap.
Bij het samenstellen van een team dat zelfsturend moet worden, is het dus handig om dit model in het achterhoofd te houden.
Hoe goed werken zelfsturende teams
Hoe goed zelfsturende teams werken ligt natuurlijk altijd aan het team en de leden ervan. Daarnaast moet het ook in de bedrijfscultuur en organisatie passen om de projecten op deze manier in te richten.
Om een beter beeld te krijgen van of zelfsturende teams in jouw organisatie werken hebben we hieronder de voordelen en nadelen van zelfsturende teams voor je samengevat en overzichtelijk opgesomd.
De voordelen van zelfsturende teams
Er zijn ontzettend veel voordelen als het gaat om zelfsturende teams. Sommige organisaties roepen zelfs dat dit soort projectteams de toekomst van samenwerken is. Wanneer je je als organisatie inzet om steeds meer zelfsturend te worden zijn er verschillende voordelen waarvan je profiteert.
Hieronder beschrijven we de 3 grootste voordelen van zelfsturende teams.
Verhoogde productiviteit
Teams die zelfsturend zijn, nemen veel verantwoordelijkheid om beslissingen te nemen en de inrichting van het team te organiseren. Wanneer je dit aan het team overlaat, zul je merken dat het enthousiasme, de betrokkenheid en de motivatie veel hoger wordt. Hierdoor zal ook de productiviteit stijgen en zullen doelstellingen sneller en vaak ook beter behaald worden.
Innovatie en creativiteit wordt aangewakkerd
Omdat er in zelfsturende teams constant wordt nagedacht over verbeteringsprocessen en de inrichting van het eigen team, worden de teamleden gedwongen om creatief na te denken en daarbij ook vernieuwing toe te passen. Omdat er verschillende expertises en disciplines worden gecombineerd, zullen er sneller passende en creatieve oplossingen voor problemen komen.
Besluiten worden sneller genomen
Omdat het team allemaal apart verantwoordelijkheden heeft op basis van zijn/haar expertise, wordt sneller duidelijk welk teamlid waarover beslist. Degene met de meeste kennis van zaken beslist simpelweg over het dilemma binnen dat gebied. Hierdoor zijn lange beslissingsprocessen met managers niet meer nodig. Dit is dus ook nog eens tijdsbesparing van andere collega’s buiten het team.
De nadelen van zelfsturende teams
Tegenover voordelen staan ook altijd een aantal nadelen. Zoals we eerder benoemden moet het werken in zelfsturende teams wel bij jou en je collega’s passen. We hebben hieronder 3 punten geformuleerd die voor veel mensen de grootste nadelen van zelfsturende teams zijn.
Wellicht voelen deze nadelen voor jou niet als grote drempels, dan is het werken in zelfsturende teams voor jou waarschijnlijk een goed idee!
Er is nauwelijks coördinatie
In zelfsturende teams is het niet nodig om alles met elkaar af te stemmen en om elke beslissing met het hele team te bespreken. Dit werkt sneller, maar dit zorgt er ook voor dat er weinig coördinatie meer is. Er worden beslissingen genomen die niet in lijn zijn met het beleid van de organisatie of andere (zelfsturende) teams in de weg zitten.
Veel organisaties stellen daarom een of een aantal medewerkers aan die een overkoepelende blik houden op de zelfsturende teams en bijsturen waar dat nodig is.
Je moet elkaar corrigeren en aanspreken
In de zelfsturende teams letten teamleden op elkaar en wordt er van elkaar verwacht dat je elkaar aanspreekt op het functioneren. Voor veel mensen is deze vorm van confrontatie moeilijk en gaan ze die liever uit de weg.
Wanneer dit in de teams niet goed met elkaar besproken wordt of op een prettige manier afgesloten wordt, is de kans aanwezig dat er een gespannen sfeer hangt binnen de groep. Daarvoor moet je altijd met elkaar waken.
Zelf beslissingen nemen is voor veel mensen lastig
Het idee van zelfsturende teams is natuurlijk dat teamleden zo veel mogelijk zelfstandig beslissingen nemen over de onderwerpen waar hun expertise ligt. Voor veel mensen is dit nieuw en eng. Natuurlijk worden er ook als team beslissingen genomen, maar dan gaan deze onderwerpen nog steeds niet langs het management.
Probeer met het team zo goed mogelijk afspraken te maken over hoe beslissingen worden genomen en plan eventueel een maandelijkse of wekelijkse meeting om lastige beslissingen te bespreken.
Zelfsturende teams in de praktijk
Bij MyCademy.com begrijpen we dat zelfsturende teams nieuw voor je zijn en je hier meer ervaring en kennis van wilt voordat je dit implementeert in je organisatie.
Bij Mycademy.com bieden we verschillende trainingen en cursussen op het gebied van management en leiderschap. Daarnaast hebben we ook een eigen leerplatform voor jou en je collega’s. Nieuwsgierig geworden? Bekijk dan ons eigen leerplatform of opleidingsaanbod voor persoonlijke– en management en leiderschapstrainingen eens.
